Zapewne wielu z as marzy o wyjeździe do Japonii. Niektórzy chcą pojechać na wakacje, inni na rok czy dwa, a pozostali chcieliby tam spedzić resztę życia. I o ile wyjazd na wakacje jest bardzo prosty - kupujesz bilet na samolot i lecisz, tak pozostałe dwie opcje już nie. 

Zwłaszcza młodzi ludzie, którzy stoją przed wyborem swojej scieżki życiowej, zastanawiają się, którędy pójść by w przyszłości móc naleźć pracę w Japonii. Ale czy dobry wybór jest taki oczywisty, jak się wydaje?

Bo jak do Japonii to na japonistykę!

Z około czterdziestu osób, które poznałam na roku moim i rok-dwa lata niżej, do Japonii na dłużej wyjechała.... trójka! Ale pal licho, prywatna uczelnia na niezbyt wysokim poziomie, więc może dlatego. Ale inny przykład.... inne studia japonistyczne, sławny na całą polskę uniwersytet ze sławną japonistyką i sławną kadrą. Na roku około trzydziestu osób, po studiach w zawodzie związanym z językiem japońskim pracuje... jedna czwarta absolwentów.

Można pomyśleć, ale jak to? Przecież mówią biegle po japońsku, na pewno są rozchytywani jako tłumacze! Niestety nie. A dlaczego?

1. Język uczony na studiach, a żywy język to zupełnie co innego.

   Na japonistyce nie uczysz się jedynie języka japońskiego, ale także kultury, historii, sztuki, zwyczajów. Brzmi fajnie? Ale to nie wszystko, trzeba także opanować klasyczny japoński, a wszystko to jest masą, ale to niewyobrażalną masą roboty. Wychodzi z uniwersytetu z dyplomem w ręku, wszystkie struktury gramatyczne mamy w jednym palcu, a obowiązkową listę około 2000 znaków kanji możem wyrecytować obudzony o drugiej w nocy. I co? I gucio! Bo to samo umie każdy z  76 milionów japończyków, który ukończył liceum. Oczywiście, my znamy jeszcze język polski, ale powiedzmy sobie szczerze, jak nikłe jest zapotrzebowanie na osoby mówice po japońsku i po polsku.

Dodatkowo, okazuje się, że gramatyka gramatyką, a język żywy, język mówiony to zupełnie co innego! Ciężko będzie nam porozmawiać swobodnie z kimś, nawet jeśli mamy zdany certifikat z japońskiego na poziomie N1, ale uczyliśmy się jedynie z książek. Bez długiego pobytu w Japonii języka niedoszlifujemy.

2. Nie mam żadnych innych kwalifikacji

   Studia japonistyczne pochłaniają bardzo dużo czasu. Zwłaszcza, jeśli chce się je skończyć z dobrym wynikiem. Zapomnijcie wtedy o swoich znajomych czy zainteresowaniach, bo po powrocie do domu czeka was codziennie kilkugodzinna nauka. Japonistyka równlolegle z innymi studiami? Prawie, że niemożliwe! Mówie prawie, bo są wybitne przypadki, którym to się udało. Lub które zwinnie manipulowały dziekankami. A bez równoległych studiów, czyli bez dodatkowego atutu, zawodu czy umiejętności, nie wyróżniamy się niczym na japońskim rynku pracy.

3. Ale przecież znam także biegle angielski/niemiecki i mam na to certifikat! 

   Niestety japończyków nie interesuje żaden certifikat, nawet jeśli podpisze go Królowa Brytyjska. Wprawdzie certifikat amerykańskie są bardziej poważane w Japonii (tam nikt nie słyszał o FCE, CAE czy CPE!), jednak o ile mogą zaimponować one pracodawcy, to nie zrobią dużego wrażenia na biurze immigracji. Nawet jeśli przedstawisz im dyplom z lingwistyki stosowanej z wyrożnieniem, jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że wiza tłumacza japońsko-angielskiego zostanie ci odmówiona. Dlaczego? Bo język angielski nie jest twoi ojczystym językiem, a po co mają zatrudniać tłumacza z języka obcego na język obcy, skoro mogą zatrudnić anglika czy amerykanina.

Jak nie japonistyka, to co?

Szczerze mówiąc opcji jest mnóstwo. Polecałabym na chwilę zapomnieć o Japonii i zastanowić się, jaką pracę by chciało się wykonywać będąc w Polsce i wybrać studia w tym kierunku. Chcesz zajmować się informatyką? Naucz się japońskiego na kursach językowych i jako specjalista IT szukaj pracy w Japonii! Biznes? Tak samo, zwłaszcza teraz potrzeba w Japonii menadżerów na rynki za granicą! Inżynierowie? Jeszcze niedawno były super stypendia do Japonii dla osób na tym kierunku studiów! Warto mieć jakikolwiek zawód w ręku, poza znajomością języka, by móc być konkurencyjnym na japońskim rynku pracy.

A dla kogo japonistyka? Dla pasjonatów, dla tych, co chcą pozostać na uniwersytecie i robić karierę naukową, dla tych, którzy chcą zostać dydaktykami lub badaczami tudzież tłumaczami, ale tutaj, w Polsce.

Uwaga studia medyczne!

Sprawa jest trudniejsza dla tych, którzy marzą by zostać dentysta, lekarzem, pielęgniarką w Japonii. Zawody medyczne (i inne zawody, na które potrzebne są licencje) są obstrzone różnymi ograniczenami. Niektóre nakazują ukończenie sześcioletnich studiów w Japonii, inne pozwalają na studia za granicą, o ile trwają tyle samo co te w Japonii. Ale na pewno będzie trzeba zdać trudny egzamin na licencję, po japońsku. A bez fachowego słownictwa - ani rusz.

Warto rozejrzeć się także za innymi opcjami, typu stypendia roczne lub półroczne. Na te można jechać nawet bez znajomości języka, i dotycz to zarówno studiów magisterskich jak i doktoranckich. Warto też skorzystać z nowopowstałej wizy, czyli working holiday visa. W tym roku Polska dołączyła do krajów, których obywatele mogą pojechać do Japonii na rok w celach zwiedzania i pracowania. Dodatkowo organizacje studenckie typu AIESEC oferują praktyki na całym świecie, w tym i w Japonii.

Pamiętajcie jednak przede wszystkim, że od wszystkiego zdarzają się wyjątki. Informatyk z biegłym japońskim nie zawsze znajdzie pracę, a jakimś cudem aplikacja tłumacza japońsko-angielskiego przeciśnie się przez biuro immigracji. Czasami warto się wcielić w japońskiego szefa i zastanowić, gdybym miał zatrudnić obcokrajowca, to co chciałbym, żeby umiał, lub jakie cechy chciałbym, żeby posiadał. Tylko bez oszukiwania! ;)